Κατάσχεση;;; Με μια βόλτα στον δανεισμό...

"Γιατί έφυγε ο στρατιωτικός που έμενε δίπλα κυρά Τούλα;" ρωτάω την σπιτονοικοκυρά μου πριν μία εβδομάδα; "Δεν μπορούσε να πληρώσει το ενοίκιο και κατάφερε και βρήκε σπίτι στα ΣΟΑ. Αλλά διακοπές στο Ντουμπάι βρήκε χρήματα να πάει. Πήρε διακοποδάνειο και πήγε. Και μου γέμισε και το σπίτι με φωτογραφίες με την κυρία του. Κατάλαβες; Μετά τι να σου κάνει ένας μισθός; Είχε πάρει δάνειο για το γάμο, δάνειο για τον μήνα του μέλιτος, δάνειο για το αυτοκίνητο, στο τέλος δεν του έμενε ούτε για φαΐ."

Υπερδανεισμός. Σύμφωνα με μία μελέτη που παρακολούθησα στον ΑΝΤ1 πριν μία εβδομάδα, 7/10 αιτήσεις για δάνειο αφορούν μεταφορά δανείων από τράπεζα σε τράπεζα. Αυτό σημαίνει ότι τα όρια του δανεισμού για το μέσο νοικοκυριό έχουν ήδη ξεπεραστεί και οι αμέσως επόμενες κινήσεις θα έχουν πιο βαρύτερες συνέπειες. Η υπερβολική δανειοδότηση αποτελεί το σαράκι στην σύγχρονη οικογενειακή οικονομία. Οι χαμηλές προϋποθέσεις για δανεισμό, και η έλλειψη προστασίας του καταναλωτή από τους κινδύνους του δανεισμού θα οδηγήσουν, αναπόφευκτα, σε κατασχέσεις και σταδιακή της μικροοικονομίας της οικογένειας. Κατά τις ώρες υψηλής τηλεθέασης, σε ράδιο και εφημερίδες, στον δρόμο αλλά και από το τηλέφωνο, προωθούνται εορτοδάνεια, αφραγκοδάνεια, διακοποδάνεια, δάνεια για γεννήσεις, δάνεια για αυτοκίνητα, δάνειο για στέγαση, δάνειο για επίπλωση, δάνεια, δάνεια, δάνεια... Όλες δείχνουν έναν ευτυχισμένο κόσμο, χαμογελαστούς ανθρώπους να σώζουν τις ζωές τους με ένα τηλεφώνημα στην τράπεζα. Οι διαδικασίες έχουν απλοποιηθεί και με μία μικρή υποθήκη στο σπίτι σου μπορείς να κάνεις δικό σου εκείνο το ταξίδι στο Μπαλί, το καινούριο αμάξι, σκι στην Αράχωβα, αλλά και να ταϊσεις την οικογένεια σου, να επιζήσεις και αυτόν τον μήνα.

Μαζί με τα καταναλωτικά δάνεια, έρχονται και οι πιστωτικές κάρτες με τα υπέροχα και υπέρογκα επιτόκια των 26% και άνω ετησίως, τα δάνεια για αγορά υπολογιστών, ρούχων, υπολογιστών και οι αγορές με δόσεις στα σούπερμάρκετ. Εκεί φαίνεται και η πραγματική κατάσταση της οικονομίας μας. 65% των οικογενειών ζουν με τουλάχιστο 2 δάνεια πάνω από το κεφάλι τους. Επίσης, σύμφωνα με έρευνες του ΙΝΕ 11,5% του συνόλου των νοικοκυριών έχουν λόγο Τοκοχρεωλυτικών δόσεων/Εισόδημα μεταξύ 30% και 40%. Το πρόβλημα επικεντρώνεται περισσότερο στις οικογένειες με παιδιά (26,6%) και στα νοικοκυριά 2 ατόμων (35,3%). Ο οικογενειακός δανεισμός ως ποσοστό του Α.Ε.Π. ανέρχεται στο 46% το 2006 με προβλέψεις ότι με το τέλος του 2007 έφτασε στα 56%. Το ποσοστό δεν είναι μεγάλο σύμφωνα με τα ευρωπαικά πρότυπα (αν και η άνοδος είναι η μεγαλύτερη), αλλά οι χαμηλοί μισθοί και οι μειωμένες δυνατότητες ανάπτυξης της οικονομίας επιδεινώνουν την κατάσταση.

Η προστασία του πυρήνα της ελληνικής κοινωνίας, της οικογένειας, πρέπει να μπει κάποια στιγμή στην ατζέντα των κυβερνήσεων. Κινήσεις όπως το ΤΕΜΠΜΕ, πρέπει να επεκταθούν και να προβληθούν ώστε να μπορέσουν να καλύψουν και τις ανάγκες για στεγαστικά δάνεια των ελληνικών οικογενειών. Επίσης πρέπει να τεθεί άμεσος έλεγχος στις τράπεζες και στα δανειακά προϊόντα τους. Να γινεται καλύτερος έλεγχος των δυνατοτήτων κάλυψης δανείου από τον πελάτη. Κινήσεις όπως οι εταιρίες Freddie Mac και Fannie Mae που λειτουργούν σαν ενδιάμεσοι των δανειοληπτών οικογενειών και των τραπεζών με στόχο να εξασφαλίζουν χαμηλά επιτόκια, μπορεί να μην λειτουργεί πάντα τέλεια, αποτελεί όμως μία λύση.

Τα κόστη όμως της κάθε πολιτικής ποτέ δεν εμφανίζονται βραχυπρόθεσμα. Σε 5-10 χρόνια θα έχουμε τα πλήρη αποτελέσματα της υπερδανειοδότησης του οικογενειακού προϋπολογισμού που ζούμε σήμερα. Τα προβλήματα έχουν ήδη εμφανιστεί. Οι τράπεζες έχουν αρχίσει να μαζεύουν υποθηκευμένα ακίνητα, αυτοκίνητα και λοιπά περιουσιακά στοιχεία λόγω μη τακτοποίησης οφειλών. Τα ψιλο-δάνεια αποτελούν την εύκολη λύση για την πολιτική ανάπτυξης των τραπεζών. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερο σχεδιασμό, έχουν μεγάλη πελατειακή βάση, δεν χρειάζονται οικονομική πολιτική. Τα επιχειρηματικά δάνεια, θέλουν μελέτη, ανάπτυξη σεναρίων. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι τα τελευταία είναι και τα μόνα που προωθούν και την ανάπτυξη της όλης οικονομίας. Τα τζούρου-τζούρου δάνεια (επίσημη ορολογία), το μόνο που κάνουν είναι να ανακυκλώνουν την φτώχεια.